اخلاق پزشکی و مسئولیت‌های بزرگ

اخلاق پزشکی و مسئولیت‌های بزرگ

اخلاق پزشکی به لحاظ، پراهمیت بودن در دنیا سابقه وتاریخچه‌ای 2500 ساله دارد و آیین‌دینی مانیز بر اهمیت آن تاکید فراوان کرده است.

در قرون قبل از میلاد مسیح (ع) فرهنگ یونانی و رومی که تحت تاثیر فرهنگ ایرانیان و تمدن شرق قرار داشت درغرب گسترش یافته بود و اخلاق پزشکی نیز بیش از همه با اندیشه‌ها و تفکرات فلاسفه بزرگی چون سقراط و افلاطون در قرون چهارم و پنجم قبل از میلاد پیوند نزدیکی داشته و این متفکران یونانی، علم اخلاق را در کنار علم پزشکی به عنوان «‌هنرزیستن» و «مراقبت و مواظبت از نفس» توصیف می‌کردند و از این رو عقل سالم را در بدن سالم می‌دانستند و بقراط اولین کسی بود که مبانی اخلاقی را با طبابت درهم آمیخت و سوگندنامه معروف پزشکی را تنظیم کرد.

         به بقراط شد علم طب آشکار          به او گشت قانون آن استوار

آیه 31 سوره مائده نیز می‌فرماید کسی که در نجات جان انسانی بکوشد مثل این است که در نجات جان همه انسان‌ها کوشیده است.

پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز از طبیت خوب به عنوان «‌طبیب الدوار»‌یاد می‌کند و می‌فرماید طبیب باید دنبال مریض بگردد و او را درمان و معالجه کند و اگر مریضش پولی نداشت، او را رایگان معالجه کند و داروی او را نیز بدهد.

بنابراین پزشکی از پر مسئولیت‌ترین مشاغل در ارتباط با انسانیت است و کسانی که معلوماتی را برای خدمت به انسانیت و نجات جان آدمی فرا می‌گیرند به درستی که باید این توانایی را در جهت خیر و صلاح جامعه و مردم آن، به کارگیرند و براساس منافع خود و یا خواهش اشخاص داروی مضر وکشنده و بیهوده تجویز نکنند وموازین شرعی، حقوقی و پزشکی را در ارتباط با بیمار خویش کاملا" رعایت کنند و باز بر اساس همان سوگندنامه کهن، پزشک باید بیمار را مانند والدین خود فرض کند و در صورتی که محتاج باشد درآمد خود را با وی تقسیم و احتیاجات بیماررا برطرف کند.
پرواضح است کسی که در امر پزشکی و درمان مسئولیتی بر عهده دارد و عهده‌دار خدمتی است، وظیفه او الهی و انسانی است و اگر در انجام این مسئولیت رضای خدا و مقام قرب الهی را هدف قرار دهد همه حرکات و سکنات او عبادت خواهد بود امام خمینی ( ره) نیز پزشکی و پرستاری را عبادتی برفراز عبادت‌ها خوانده‌اند که از درجه اولی برخوردار است.

لذا مهمترین چیزی که در پزشکی کاربرد اساسی دارد و از تاثیری شگرف برخوردار است اخلاق پسندیده و خدمت خالصانه به انسان‌ها و بویژه انسانهایی بیمار و محتاج است و همانطور که گفته شد، پزشک باید بیمار را یکی از بستگان نزدیک خویش فرض کند و با روی گشاده با او مواجه شود و جدای از تجویز دارو به بیمار توصیه‌های علمی و آموزشی کند.

امروزه پزشکان نیز برفراگیری اخلاق پزشکی بسیار تاکید دارند و خودرا موظف به کسب امتیاز در این جهت می‌دانند و توصیه می‌کنند به طور مکرر برای این موضوع کلاس گذاشته شود، امتحان گرفته شود و نتیجه آن امتیاز آموزش محسوب شود و آداب صحیح فی‌مابین پزشک و بیمار و بیمار و پزشک و همچنین سیاست‌های نظام پزشکی و درمانی کشور تحت نظارت باشد و راههای انتقال تجربیات و محسنات اخلاق پزشکی ترویج و توسعه یابد.

چاپ شده در روزنامه خراسان 19/2/85 صفحه 9